Τετάρτη 24 Ιουνίου 2009

Ἀπόλλων καὶ Λέσβος 7

Ἄκρα Μαλέας, Πελοπόνησσος

Στα περισσότερα ιερά συναντάμε καὶ τὴν απαραίτητη χριστιανικὴ εκκλησία που τὰ περισσότερα κομμάτια τῆς εἶναι παρμένα απὸ τὸ ιερό. Ὅσον αφορᾷ τὰ ιερὰ τοῦ Απόλλωνα, θὰ μποροῦσε να ισχυριστεὶ κανείς, ἔστω καὶ μὲ υπερβολή, ὅτι ὅπου υπάρχουν αυτὰ υπάρχει καὶ εκκλησία τοῦ αγίου Γεωργίου.

Στην περιοχὴ Μηλάντα τῆς Λέσβου για παράδειγμα, υπάρχουν πολλὰ ευρήματα αρχαίου ιεροῦ ἔτσι που να εἶναι πολὺ πιθανὴ η υπάρξῃ κάποιου ιεροῦ τοῦ Απόλλωνα (η ετυμολογία τοῦ τοπωνύμιου Μηλάντα πιθανὸν να προέρχεται απὸ τὴν λέξη "μῆλα" που στα αρχαία ελληνικά σημαίνει πρόβατα). Σήμερα υπάρχει χτισμένο πάνω στα ερείπια αυτοῦ τοῦ αρχαίου ιεροῦ τὸ παλιὸ μοναστῆρι τοῦ αγίου Γεωργίου.

Ἕνα ἄλλο παράδειγμα εἶναι τὸ ιερὸ τοῦ Απόλλωνα που αναφέρει ο Παυσανίας ὅτι εἶδε στην ανατολικὴ πλευρὰ τοῦ Μαλέα στην Πελοπόννησο. Τὸ ονομάζει μάλιστα καὶ Επιδήλιο, επειδὴ εκεῖ υπῆρχε ξόανο τοῦ θεοῦ τὸ οποῖο τὰ κύματα ἔφεραν απὸ τὴν Δῆλο, ὅταν ο Μηνοφάνης στρατηγὸς τοῦ Μιθριδάτη, κυρίευσε τὴν πόλη καὶ απὸ ασέβεια πέταξε τὸ ἄγαλμα τοῦ θεοῦ στῇ θάλασσα. Στῇ θέση αυτὴ εἶναι σήμερα ο ναὸς τοῦ αγίου Γεωργίου ο οποῖος ἔχει χτιστεὶ απὸ τὰ οικοδομικὰ μέλῃ τοῦ αρχαίου ναοῦ.

Η συγκριτικὴ λαογραφία επισημανεῖ τὶς πολλὲς ομοιότητές που υπάρχουν ανάμεσα στην λατρεία τοῦ Απόλλωνα καὶ στῇ λατρεία τοῦ αγίου Γεωργίου, ὅπως πχ. ο κοινὸς μῦθος τῆς δρακοκτονίας. Ο ἅγιος Γεώργιος, ὅπως ἄλλωστε καὶ ο Απόλλωνας, συσχετίστηκε μὲ τὴν πάλη τοῦ Φωτὸς μὲ τὸ Σκότος, τοῦ καλοῦ μὲ του κακού. Επίσης, η γιορτὴ τοῦ αγίου Γεωργίου ὡς καθαρὰ ποιμενικὴ γιορτὴ, συσχετίστηκε μὲ τὴν γιορτὴ τοῦ Απόλλωνα ως προστάτη τῶν βοσκῶν.

Κυριακή 21 Ιουνίου 2009

Κυριακάτικη βόλτα... σήμερα.


Βατερά

Παραλία Βατερών

Αχλαδερή

Κυριακή 14 Ιουνίου 2009

Ὁ Δίας καὶ ὁ Ψαραντώνης



http://rapidshare.com/files/244333999/Daemonia_Nymphe_-_Dios_Astrapaiou.wma.html

Κικλήσκω μέγαν, ἁγνὸν ἐρισμάραγον, περίφαντον,
ἠέριον, φλογόεντα, πυρίδρομον, ἠεροφεγγή,
ἀστράπτοντα σέλας νεφέων παταγοδρόμω αὐδή,
φρικώδη, βρύμηνιν, ἀνίκητον θεὸν ἁγνόν,
ἀστραπέα Δία, παγγενέτην, βασιλήα μέγιστον,
εὐμενέοντα φέρειν γλυκερὴν βιότοιο τελευτήν.

Ὀρφικὸς ὕμνος


Παρασκευή 12 Ιουνίου 2009

Ἀπόλλων καὶ Λέσβος 6

Η Λέσβος καὶ τὰ απέναντι Μικρασιατικὰ παράλια

Στην Αιολίδα περιλαμβάνονταν η Τένεδος, ὅπου βρισκόταν η πόλη Αιολὶς μὲ τὸ ιερὸ τοῦ Σμινθέως Απόλλωνος, καὶ η Λέσβος, στην οποία στάθμευσαν οι Αιολεὶς πρὶν απὸ τὸν αποικισμὸ τοὺς στῇ Μικρὰ Ἀσία καὶ ἵδρυσαν τὶς πόλεις Μυτιλήνη, Πύρρα, Μήθυμνα (στη Μήθυμνα υπῆρχε επίσης ιερὸ τοῦ Σμινθέως Απόλλωνα), Αρίσβη, 'Αντισσα καὶ Ερεσό. Αλλες πόλεις των Αιολέων ἤταν τὸ Νέον Τεῖχος, η Τῆμνος, η Κίλλα, τὸ Νότιον, η Αιγιρόεσσα, η Πιτάνη, οι Αιγαῖες, η Μύρινα καὶ η Γρύνεια (ὅπου βρισκόταν καὶ τὸ κοινὸ τῶν Αιολέων: ο ναὸς τοῦ Απόλλωνα).

Τὸ προσωνύμιο Σμινθεὺς μαρτυρεῖται για πρώτη φορὰ (Simiteo) σὲ μία πηλίνη πινακίδα Γραμμικῆς Β γραφῆς (ΚΝ V 52) απὸ τὸ ανάκτορο αρχεῖο τῆς Κνωσού ενώ στην ιδιότητα τοῦ εξολοθρευτῇ μυῶν (μῦς - σμίνθος, που στα αρχαία ελληνικὰ σημαίνει ποντίκι), στους ιστορικοὺς χρόνους στην Ιλιάδα.

Για τὴν λατρεία τοῦ Σμινθέως Απόλλωνος στην Αιολίδα ο Στράβωνας ανάφερει:

Κατὰ δὲ τὸν πορθμὸν τὸν μεταξὺ τῆς Ἀσίας καὶ τῆς Λέσβου νησία ἐστὶ περὶ εἴκοσιν͵ ὡς δὲ Τιμοσθένης φησί͵ τετταράκοντα· καλοῦνται δ΄ Ἑκατόννησοι συνθέτως͵ ὡς Πελοπόννησος͵ κατὰ ἔθος τι τοῦν γράμματος πλεονάζοντος ἐν τοῖς τοιούτοις͵ ὡς Μυόννησος καὶ Προκόννησος λέγεται καὶ Ἁλόννησος͵ ὥστε Ἑκατόν νησοί εἰσιν͵ οἷον Ἀπολλωνόννησοι· Ἕκατος γὰρ ὁ Ἀπόλλων· παρὰ πᾶσαν γὰρ δὴ τὴν παραλίαν ταύτην ὁ Ἀπόλλων ἐκτετίμηται μέχρι Τενέδου͵ Σμινθεὺς ἢ Κιλλαῖος καλούμενος ἢ Γρυνεὺς ἤ τινα ἄλλην ἐπωνυμίαν ἔχων. πλησίον δὲ τούτων ἐστὶ καὶ ἡ Πορδοσελήνη͵ πόλιν ὁμώνυμον ἔχουσα ἐν αὐτῇ· καὶ πρὸ τῆς πόλεως ταύτης ἄλλη νῆσος πόλις μείζων αὐτῆς͵ καὶ πόλις ὁμώνυμος ἔρημος͵ ἱερὸν ἅγιον ἔχουσα Ἀπόλλωνος.