Τετάρτη 24 Ιουνίου 2009

Ἀπόλλων καὶ Λέσβος 7

Ἄκρα Μαλέας, Πελοπόνησσος

Στα περισσότερα ιερά συναντάμε καὶ τὴν απαραίτητη χριστιανικὴ εκκλησία που τὰ περισσότερα κομμάτια τῆς εἶναι παρμένα απὸ τὸ ιερό. Ὅσον αφορᾷ τὰ ιερὰ τοῦ Απόλλωνα, θὰ μποροῦσε να ισχυριστεὶ κανείς, ἔστω καὶ μὲ υπερβολή, ὅτι ὅπου υπάρχουν αυτὰ υπάρχει καὶ εκκλησία τοῦ αγίου Γεωργίου.

Στην περιοχὴ Μηλάντα τῆς Λέσβου για παράδειγμα, υπάρχουν πολλὰ ευρήματα αρχαίου ιεροῦ ἔτσι που να εἶναι πολὺ πιθανὴ η υπάρξῃ κάποιου ιεροῦ τοῦ Απόλλωνα (η ετυμολογία τοῦ τοπωνύμιου Μηλάντα πιθανὸν να προέρχεται απὸ τὴν λέξη "μῆλα" που στα αρχαία ελληνικά σημαίνει πρόβατα). Σήμερα υπάρχει χτισμένο πάνω στα ερείπια αυτοῦ τοῦ αρχαίου ιεροῦ τὸ παλιὸ μοναστῆρι τοῦ αγίου Γεωργίου.

Ἕνα ἄλλο παράδειγμα εἶναι τὸ ιερὸ τοῦ Απόλλωνα που αναφέρει ο Παυσανίας ὅτι εἶδε στην ανατολικὴ πλευρὰ τοῦ Μαλέα στην Πελοπόννησο. Τὸ ονομάζει μάλιστα καὶ Επιδήλιο, επειδὴ εκεῖ υπῆρχε ξόανο τοῦ θεοῦ τὸ οποῖο τὰ κύματα ἔφεραν απὸ τὴν Δῆλο, ὅταν ο Μηνοφάνης στρατηγὸς τοῦ Μιθριδάτη, κυρίευσε τὴν πόλη καὶ απὸ ασέβεια πέταξε τὸ ἄγαλμα τοῦ θεοῦ στῇ θάλασσα. Στῇ θέση αυτὴ εἶναι σήμερα ο ναὸς τοῦ αγίου Γεωργίου ο οποῖος ἔχει χτιστεὶ απὸ τὰ οικοδομικὰ μέλῃ τοῦ αρχαίου ναοῦ.

Η συγκριτικὴ λαογραφία επισημανεῖ τὶς πολλὲς ομοιότητές που υπάρχουν ανάμεσα στην λατρεία τοῦ Απόλλωνα καὶ στῇ λατρεία τοῦ αγίου Γεωργίου, ὅπως πχ. ο κοινὸς μῦθος τῆς δρακοκτονίας. Ο ἅγιος Γεώργιος, ὅπως ἄλλωστε καὶ ο Απόλλωνας, συσχετίστηκε μὲ τὴν πάλη τοῦ Φωτὸς μὲ τὸ Σκότος, τοῦ καλοῦ μὲ του κακού. Επίσης, η γιορτὴ τοῦ αγίου Γεωργίου ὡς καθαρὰ ποιμενικὴ γιορτὴ, συσχετίστηκε μὲ τὴν γιορτὴ τοῦ Απόλλωνα ως προστάτη τῶν βοσκῶν.