Ροδόδενδρο
Οικογένεια: Ericaceae
Κοινή ονομασία: Αγούγδιουρας, αγούδαρος, αγούιδουρας.
Περιγραφή: Θάμνος φυλλοβόλος μέχρι 4,5 μέτρα ύψος, με μεγάλα ωραία κίτρινα άνθη, με φύλλα λογχοειδή επιμηκή. Το ξύλο έχει λευκοκίτρινο χρώμα. Δεν υπάρχει σε κανένα άλλο μέρος της Ελλάδας, παρά μόνον στη Λέσβο και συγκεκριμένα μεταξύ των οικισμών Παρακοίλων - Ανεμώτιας - Πτερούντας - Χιδήρων - Βατούσας.
Βιότοπος: Τα πετρώματα, από τα οποία προέρχεται το έδαφος στα οποία εμφανίζεται το Ροδόδενδρον, ανήκουν στα νεώτερα ηφαιστειογενή. Το φυτό, σχεδόν κατά κανόνα, στα χαμηλότερα μέρη της εξάπλωσής του φύεται σε υγρά και γόνιμα αμμοαργιλώδη εδάφη. Έχει παρατηρηθεί από τους κατοίκους, αλλά αυτό είναι εμφανές, ότι το νερό της περιοχής όπου εμφανίζεται το φυτό είναι όξινο, σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μην είναι πόσιμο. Το συναντάμε σε υψόμετρο 60 μέτρων έως την κορυφή του Προφήτη Ηλία 799 μέτρα. Η εμφάνιση του Ροδόδενδρου συνοδεύεται και από τα είδη Nerium oleander (πικροδάφνη), Pteris nigra (μαύρη Πεύκη), Hedera helix (κισσός), Castanea satina (καστανιά) κ.λ.π. Ανθίζει από 15 - 20 Μαρτίου περίπου μέχρι τα τέλη Μαίου. Στην κορυφή του Προφήτη Ηλία και μάλιστα στις βορεινές πλαγιές η άνθηση παρατείνεται και πολύ αργότερα.
Ιστορικό: Στην επιστήμη η παρουσία του Ροδόδενδρου στην Λέσβο ήταν γνωστή από το τέλος του περασμένου αιώνα (P. Candargy 1897 - 98). Λεπτομέρειες σχετικά με την εξάπλωσή του ήρθαν στο φως, από τον καθηγητή της Δασολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Ιωάννη Κ. Παπαϊωάννου η γεωγραφική εξάπλωση του ξανθού Ροδόδενδρου είναι: Κεντρικός και Δυτικός Καύκασος, Εύξεινος Πόντος, Γεωργία, Αρμενία, Ρωσία, Ουκρανία, Πολωνία, Αυστρία, Γιουγκοσλαβία και Λευκορωσία. Ο Αριστοτέλης, και μετά από αυτόν ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος, μιλούν για ένα είδος μελιού στον Πόντο που το ονόμαζαν εκεί "μαινόμενο" και που προκαλεί ένα είδος λύσσας. Στο φαρμακερό αυτό μέλι του Πόντου υπέκυψε το 401 π.Χ. στην Κολχίδα, η στρατιά του Αρταξέρτη. Οι στρατιώτες χάρηκαν το μέλι της περιοχής, αλλά δεν άργησαν να αισθανθούν σοβαρές διαταραχές. Σύμφωνα με τον Ξενοφώντα, είχαν πέσει κάτω και έδιναν την εντύπωση νεκρών.
(Ευχαριστώ τον κ. Παναγιώτη Σεραϊδη, συγγραφέα του βιβλίου "Φυτά της Λέσβου", που μου επέτρεψε να παραθέσω τις πληροφορίες αυτές από το βιβλίο του).
