ΑιολίδαΠέρα από τις μαρτυρίες τῶν ιστορικῶν, υπάρχει καὶ τὸ αντίστοιχο μυθολογικὸ πλαίσιο. Ανακαλώντας λοιπὸν στῇ μνήμη μου τὸν μύθο τῆς "επανόδου τῶν Ηρακλειδῶν", καὶ ξεκινώντας απὸ αυτόν, θα απαντήσω στο ερώτημά που ἔθεσα στο τέλος τῆς προηγουμένης ανάρτησης.
Η μυθολογία παρουσιάζει αυτὴ τὴν κίνησῃ ως επιστροφὴ τῶν απογόνων τοῦ Ηρακλή, ποὺ ἤρθαν για να διεκδικήσουν ὅσα τοὺς εἶχε κληροδοτήσει εκεῖνος. Απὸ τὴν Ναύπακτο πέρασαν μὲ πλοῖα στην Πελοπόννησο, νικῶντας τὸν εγγονὸ τοῦ Αγαμέμνονα, τὰ τρία ἀδέλφια, ποὺ ἤταν επικεφαλῆς τοὺς, ἵδρυσαν τὰ τρία δωρικὰ βασίλεια τοῦ Ἄργους, τῆς Σπάρτης καὶ τῆς Μεσσηνίας. Πρόσφυγες απὸ τὴν Πύλο καὶ αλλοῦ συνέρευσαν στην Αττική, ποὺ αργότερα δέχτηκε επίθεση απὸ τοὺς Ηρακλῆδες, ἔνας χρησμὸς τοὺς εἶχε υποσχεθεὶ ὅτι θα νικούσαν, ἂν απέφευγαν να σκοτώσουν τὸν βασιλιὰ τῆς Αθήνας Κόδρο, αλλὰ ο Κόδρος μὲ αυτοθυσία κατάφερε να τοὺς αναγκάσει να τὸν σκοτώσουν, καὶ ἔτσι σώθηκε η Ἀθῆνα. Οι γιοὶ τοῦ Κόδρου ἤταν οι ηγέτες τῆς μετανάστευσης στην απέναντι ακτὴ τοῦ Αιγαίου, ὅπου ἵδρυσαν τὶς ιωνικὲς πόλεις τῆς Μικρὰς Ασιάς. Αποίκους ἔστειλαν επίσης καὶ οι Ηρακλῆδες στην Κρήτη, στην Ρόδο καὶ σὲ ἄλλα μέρη.
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%89%CF%81%CE%B9%CE%B5%CE%AF%CF%82
Κατὰ τὸν Antony Andrewes η κατανομὴ τῶν ελληνικῶν διαλέκτων αρκεῖ σχεδὸν απὸ μόνη τῆς να αποδείξει ὅτι πράγματι ἔγινε μία τέτοια μετακινήσῃ πληθυσμῶν. Στο βιβλίο τοῦ "Αρχαία Ελληνικὴ Κοινωνία" (απὸ τὶς εκδόσεις Μορφωτικὸ Ιδρυμα Εθνικῆς Τράπεζας) αναφέρει:
"H κύρια διάκριση γίνεται ανάμεσα στις διαλέκτους που ονομάζονται δυτικοελληνικές, δηλαδὴ τῇ δωρικῇ μαζὶ με τὴν ομάδα διαλέκτων που λέγονται βορειοδυτικὲς καὶ τὶς μιλούσαν στην Ηλεία καὶ αλλοῦ, καὶ στις ανατολικοελληνικὲς διαλέκτους, δηλαδὴ τὴν ιωνική, τὴν αιολικὴ καὶ τὴν αρκαδοκυπριακή. Η ιωνικὴ εμφανίζεται στα νησιὰ τοῦ κεντρικοὺ Αιγαίου, στην Εὔβοια καί, σὲ ελαφρῶς παραλλαγμένη μορφή, στην Αττική. Τὴν αιολικὴ τὴν μιλούσαν στην Λέσβο καὶ στην απέναντι ασιατικὴ ακτὴ με κάποιες ιωνικὲς επιδράσεις, καθὼς καὶ στην Βοιωτία καὶ στῇ Θεσσαλία σὲ μία ποικίλλουσα πρόσμειξη με τὴν βορειοδυτικὴ ελληνική."
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CF%82
Στην παράδοση τοῦ αιολικοῦ αποικισμοῦ ηγετικὸ ῥόλο παίζει τὸ γένος τῶν Ατρειδῶν τῆς Πελοποννήσου μὲ τὸν ἴδιο τὸν Ορέστη ἣ τοὺς απογόνους τοῦ. Ο Παυσανίας κάνει μία πολὺ σύντομη αναφορὰ στον αιολικὸ αποικισμὸ λέγοντας ὅτι σὲ αυτὸν συμμετείχαν Λακεδαιμόνιοι καὶ ο εγγονὸς τοῦ Ορέστη, Γρας.
Απὸ τὸν Αριστοτέλη γνωρίζουμε ὅτι τὸ ισχυρὸ γένος τῶν Πενθιλιδών, μὲ γενάρχῃ τὸ γιο τοῦ Ορέστη Πενθίλο, εἶχε αναλάβει τῇ βασιλείᾳ στην πόλη τῆς Μυτιλήνης κατὰ τοὺς Πρώιμους Αρχαϊκοὺς χρόνους. Δυναστεῖες μὲ τὸ πατρωνυμικὸ Πενθιλίδαι μαρτυροῦνται καὶ σὲ ἄλλες πόλεις τῆς Λέσβου. Ο Στέφανος ο Βυζάντιος παραδίδει ὅτι ο Πενθίλος ἤταν ο επώνυμος ἥρωας μιᾶς μικρῆς πόλης στῇ Λέσβο, τῆς Πενθίλης.
Τέλος, υπάρχει καὶ μία ἅλλῃ πληροφορία που μας δίνει η Σαπφὼ σὲ κάποιο ποίημα που αποδίδει τὴν ιδρύσῃ τοῦ ναοῦ τῆς Ἥρας στῇ Λέσβο στους Ατρεῖδες. Η μαρτυρία αυτὴ αποτελεῖ επίσης ἕνα βασικὸ επιχείρημα ὥστε να συμπεράνουμε ὅτι η λατρεία κάποιων θεῶν στο νησὶ τῆς Λέσβου κατάγεται απὸ τὸ Ἄργος.
Η μυθολογία παρουσιάζει αυτὴ τὴν κίνησῃ ως επιστροφὴ τῶν απογόνων τοῦ Ηρακλή, ποὺ ἤρθαν για να διεκδικήσουν ὅσα τοὺς εἶχε κληροδοτήσει εκεῖνος. Απὸ τὴν Ναύπακτο πέρασαν μὲ πλοῖα στην Πελοπόννησο, νικῶντας τὸν εγγονὸ τοῦ Αγαμέμνονα, τὰ τρία ἀδέλφια, ποὺ ἤταν επικεφαλῆς τοὺς, ἵδρυσαν τὰ τρία δωρικὰ βασίλεια τοῦ Ἄργους, τῆς Σπάρτης καὶ τῆς Μεσσηνίας. Πρόσφυγες απὸ τὴν Πύλο καὶ αλλοῦ συνέρευσαν στην Αττική, ποὺ αργότερα δέχτηκε επίθεση απὸ τοὺς Ηρακλῆδες, ἔνας χρησμὸς τοὺς εἶχε υποσχεθεὶ ὅτι θα νικούσαν, ἂν απέφευγαν να σκοτώσουν τὸν βασιλιὰ τῆς Αθήνας Κόδρο, αλλὰ ο Κόδρος μὲ αυτοθυσία κατάφερε να τοὺς αναγκάσει να τὸν σκοτώσουν, καὶ ἔτσι σώθηκε η Ἀθῆνα. Οι γιοὶ τοῦ Κόδρου ἤταν οι ηγέτες τῆς μετανάστευσης στην απέναντι ακτὴ τοῦ Αιγαίου, ὅπου ἵδρυσαν τὶς ιωνικὲς πόλεις τῆς Μικρὰς Ασιάς. Αποίκους ἔστειλαν επίσης καὶ οι Ηρακλῆδες στην Κρήτη, στην Ρόδο καὶ σὲ ἄλλα μέρη.
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%89%CF%81%CE%B9%CE%B5%CE%AF%CF%82
Κατὰ τὸν Antony Andrewes η κατανομὴ τῶν ελληνικῶν διαλέκτων αρκεῖ σχεδὸν απὸ μόνη τῆς να αποδείξει ὅτι πράγματι ἔγινε μία τέτοια μετακινήσῃ πληθυσμῶν. Στο βιβλίο τοῦ "Αρχαία Ελληνικὴ Κοινωνία" (απὸ τὶς εκδόσεις Μορφωτικὸ Ιδρυμα Εθνικῆς Τράπεζας) αναφέρει:
"H κύρια διάκριση γίνεται ανάμεσα στις διαλέκτους που ονομάζονται δυτικοελληνικές, δηλαδὴ τῇ δωρικῇ μαζὶ με τὴν ομάδα διαλέκτων που λέγονται βορειοδυτικὲς καὶ τὶς μιλούσαν στην Ηλεία καὶ αλλοῦ, καὶ στις ανατολικοελληνικὲς διαλέκτους, δηλαδὴ τὴν ιωνική, τὴν αιολικὴ καὶ τὴν αρκαδοκυπριακή. Η ιωνικὴ εμφανίζεται στα νησιὰ τοῦ κεντρικοὺ Αιγαίου, στην Εὔβοια καί, σὲ ελαφρῶς παραλλαγμένη μορφή, στην Αττική. Τὴν αιολικὴ τὴν μιλούσαν στην Λέσβο καὶ στην απέναντι ασιατικὴ ακτὴ με κάποιες ιωνικὲς επιδράσεις, καθὼς καὶ στην Βοιωτία καὶ στῇ Θεσσαλία σὲ μία ποικίλλουσα πρόσμειξη με τὴν βορειοδυτικὴ ελληνική."
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CF%82
Στην παράδοση τοῦ αιολικοῦ αποικισμοῦ ηγετικὸ ῥόλο παίζει τὸ γένος τῶν Ατρειδῶν τῆς Πελοποννήσου μὲ τὸν ἴδιο τὸν Ορέστη ἣ τοὺς απογόνους τοῦ. Ο Παυσανίας κάνει μία πολὺ σύντομη αναφορὰ στον αιολικὸ αποικισμὸ λέγοντας ὅτι σὲ αυτὸν συμμετείχαν Λακεδαιμόνιοι καὶ ο εγγονὸς τοῦ Ορέστη, Γρας.
Απὸ τὸν Αριστοτέλη γνωρίζουμε ὅτι τὸ ισχυρὸ γένος τῶν Πενθιλιδών, μὲ γενάρχῃ τὸ γιο τοῦ Ορέστη Πενθίλο, εἶχε αναλάβει τῇ βασιλείᾳ στην πόλη τῆς Μυτιλήνης κατὰ τοὺς Πρώιμους Αρχαϊκοὺς χρόνους. Δυναστεῖες μὲ τὸ πατρωνυμικὸ Πενθιλίδαι μαρτυροῦνται καὶ σὲ ἄλλες πόλεις τῆς Λέσβου. Ο Στέφανος ο Βυζάντιος παραδίδει ὅτι ο Πενθίλος ἤταν ο επώνυμος ἥρωας μιᾶς μικρῆς πόλης στῇ Λέσβο, τῆς Πενθίλης.
Τέλος, υπάρχει καὶ μία ἅλλῃ πληροφορία που μας δίνει η Σαπφὼ σὲ κάποιο ποίημα που αποδίδει τὴν ιδρύσῃ τοῦ ναοῦ τῆς Ἥρας στῇ Λέσβο στους Ατρεῖδες. Η μαρτυρία αυτὴ αποτελεῖ επίσης ἕνα βασικὸ επιχείρημα ὥστε να συμπεράνουμε ὅτι η λατρεία κάποιων θεῶν στο νησὶ τῆς Λέσβου κατάγεται απὸ τὸ Ἄργος.
